Cha của Mộ Dung Hoảng là Mộ Dung Hối, người này ban đầu là một tù tưởng Tiên Ti giao chiến với quân Tấn vào cuối thời trị vì của Tấn Vũ Đế, hoàng đế khai quốc nhà Tấn, song sau đó ông đã khuất phục và trở thành chư hầu của Tấn vào năm 289. Vì luôn bị một tù trưởng Tiên Ti khác là Đoàn Giai (段階) đánh phá, Mộ Dung Hối đã nhún nhường tìm kiếm hòa bình với Đoàn bộ và kết hôn với một trong các con gái của Đoàn Giai. Cuộc hôn nhân này dẫn đến sự ra đời của Mộ Dung Hoảng (năm 297) và hai em trai của ông, Mộ Dung Nhân (慕容仁) và Mộ Dung Chiêu (慕容昭).

Khi Mộ Dung Hối còn cai trị với vị thế một tù trưởng, triều đình nhà Tấn liên tục ở trong tình trạng hỗn loạn và cuối cùng suy sụp do các cuộc nổi loạn, tranh giành nội bộ, trong đó mạnh nhất là Hán Triệu của người Hung Nô. Kết quả là, nhiều nạn dân đã đến các vùng lãnh địa tương đối an toàn của Mộ Dung Hối, ông ta đối xử tốt với các nạn dân người Hán và hầu hết đã lựa chọn ở lại, do vậy sức mạnh của ông được tăng cường rất nhiều, và khi quân Tấn ở mạn bắc dần dần thất trận trước tướng Thạch Lặc của Hán Triệu, vùng đất của Mộ Dung Hối trở thành lãnh địa duy nhất ở Hoa Bắc vẫn nằm dưới quyền cai trị của Tấn trên danh nghĩa, nhà Tấn ban cho ông tước hiệu Liêu Đông công. Ông ủy thác cho con trai Mộ Dung Hoảng tiến hành các nhiệm vụ quân sự quan trọng, như giao chiến với Vũ Văn bộ hùng mạnh vào các năm 320 và 325. Đầu năm 322, Mộ Dung Hối phong Mộ Dung Hoảng làm người kế vị. Tuy nhiên, Mộ Dung Hối cũng rất sủng ái các em trai của Mộ Dung Hoảng là Mộ Dung Nhân, Mộ Dung Chiêu và đặc biệt là Mộ Dung Hàn (慕容翰), người này là một vị tướng được đánh giá cao. Mộ Dung Hoảng trở nên ghen tị và nghi ngờ những người em này của mình, điều này đã gây nên các biến động về sau.